नेपाली भाषाका हजार वर्ष / Nepali bhashaka hajar barsh

यो नेपाली भाषाका हजार वर्ष' शीर्षक ग्रन्थ हाम्रा प्रसिद्ध र लगनशील पुरातत्त्वविद मोहनप्रसाद खनालको अति विश्वसनीय र पठनीय कृति हो। नेपाली भाषामा नै पनि यस्तो महत्त्वपूर्ण शोधकृति पहिले कहिल्यै देख्न पाइएको थिएन भने अङ्ग्रेजी वा अरू भाषामा त झन् यस्तो नेपालको इतिहास, संस्कृति र भाषासम्बन्धी अनुसन्धानात्मक ग्रन्थ अरूले रचना गरेको थाहा छैन । यस सन्दर्भमा न्यूयोर्कस्थित कोलम्बिया विश्वविद्यालयको शोधवृत्ति- अन्तर्गत उहाँले प्राध्यापक थियोडर रिकाडीलाई सहयोगीका रूपमा लिएर संवत् २०४१ देखि २०४२ सम्म र २०४५ देखि २०४६ सम्म दुईदुई अवधिभरि झन्नै चार वर्ष काठमाडौंस्थित डुमाखाल गाउँमा पूर्व-लिच्छविकालीन सभ्यता र संस्कृतिको खोजकार्य गरी 'काठमाडौं उपत्यकामा पुरातात्त्विक उत्खनन' नामक ग्रन्थ अङ्ग्रेजी भाषामा तयार पार्नुभएको थियो । त्यस ग्रन्थको प्रकाशन संयुक्तराज्य अमेरिकाको हार्भई विश्वविद्यालयले सन् २००७ मा गयो । कोलम्बिया विश्वविद्यालय तथा हार्भई विश्वविद्यालयमा शोधकार्य गरी सो अनुपम ग्रन्थ रचना गरेभन्दा निकै वर्षअगावै उहँले 'चाँगुनारायणका ऐतिहासिक सामग्री' नामक वृहत् ग्रन्थ पनि प्रकाशित गरिसक्नुभएको थियो